Ngày 30-31/10/2024, Thống đốc Ngân hàng Nhật Bản Kazuo Ueda đã cùng các thành viên của Ban Chính sách Ngân hàng TW Nhật Bản tham dự cuộc họp tại trụ sở BOJ ở Tokyo.
Ông Kazuo Ueda đánh giá, hiện tình hình địa chính trị của Mỹ và các nước khác đang cho thấy: Nhật Bản phải đối mặt với ít rủi ro hơn. Điều này có thể báo hiệu cho BOJ tiến gần hơn đến quyết định tăng lãi suất bổ sung, có thể diễn ra trong những tháng tới.
Tuy vậy, trong bối cảnh bất ổn chính trị sau khi Liên minh Đảng cầm quyền Nhật Bản mất thế đa số trong cuộc bầu cử Hạ viện tuần trước và trước thềm cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sẽ diễn ra tuần tới, hiện BOJ quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức 0,25%.
Thống đốc Ueda nhận định, ông ít lo ngại về triển vọng nền kinh tế Mỹ và viện dẫn các chỉ số kinh tế của nước này. “Mức độ rủi ro (từ các nền kinh tế nước ngoài) đang giảm dần từng chút một”, ông Ueda nói. “Sương mù đang được xua tan”. Nhưng trước đó, hồi tháng 9, ông từng cho rằng BOJ cần có “nhiều thời gian hơn” để đánh giá liệu có cần tăng lãi suất nữa hay không.
Một số nhà phân tích chỉ ra rằng, phát biểu hôm 31/10 của ông Ueda không nhất thiết có nghĩa là BOJ sẽ tăng chi phí đi vay ngay lập tức.
“Thị trường tài chính vẫn bất ổn và có sự không chắc chắn nào xung quanh vấn đề đàm phán tiền lương vào năm tới”, Shinichiro Kobayashi, chuyên gia kinh tế tại Mitsubishi UFJ Research and Consulting nhận định. Vị này dự báo đợt tăng lãi suất tiếp theo sẽ diễn ra vào tháng 3/2025 sau khi có kết quả đàm phán tiền lương. “Tôi nghĩ lập trường cứng rắn của ông Ueda phản ánh nỗ lực của BOJ nhằm ngăn chặn đồng yên tiếp tục mất giá”, ông Kobayashi nói.
Sự suy yếu liên tục của đồng yên chủ yếu là do chênh lệch lãi suất giữa Nhật Bản và Mỹ, đã đẩy chi phí nhập khẩu lên cao, giáng đòn tài chính lớn cho các hộ gia đình Nhật.
Theo ông Kyohei Morita, chuyên gia kinh tế trưởng tại Nomura Securities Co., “Chúng ta chỉ nên hiểu phát biểu của ông Ueda có nghĩa là BOJ sẽ đưa ra quyết định chính sách dựa trên nền tảng kinh tế nội tại trong tương lai, thay vì ảnh hưởng từ các yếu tố bên ngoài”. Ông nhận định BOJ sẽ tăng lãi suất vào tháng 12 này.
Thống đốc Ueda cho biết, BOJ không có lịch trình cố định cho việc tăng lãi suất. Quyết định tăng lãi suất sẽ được đưa ra dựa trên các thống kê, dữ liệu khi đơn vị này tổ chức các cuộc họp chính sách.
Tuy nhiên, BOJ đã hạ dự báo tỷ lệ lạm phát cốt lõi cho năm tài chính 2025 từ 2,1% xuống 1,9%, thấp hơn mục tiêu ổn định giá của BOJ là 2%. Lý do là giá dầu thô và các nhiên liệu khác có xu hướng giảm gần đây, có thể ảnh hưởng đến xu hướng giá chung. Đối với năm tài chính 2026, BOJ vẫn giữ nguyên dự báo ở mức 1,9%. Tỷ lệ lạm phát cốt lõi vốn được BOJ theo dõi chặt chẽ như một thước đo chính về biến động giá do nhu cầu thúc đẩy.
Các quyết sách của Ngân hàng TW Nhật Bản được đưa ra khi Hội đồng Chính sách của BOJ đánh giá thất bại của Đảng Dân chủ Tự do và Thủ tướng Shigeru Ishiba cùng liên minh Đảng Công Minh trong cuộc bầu cử Hạ viện đã tác động lên thị trường tài chính.
Các nhà phân tích cho rằng tình hình chính trị phức tạp có thể khiến Thủ tướng Ishiba không muốn chủ động ủng hộ BOJ chuyển hướng khỏi chính sách nới lỏng tiền tệ phi truyền thống suốt một thập kỷ qua.
BOJ cũng đang chờ đợi kết quả cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ sẽ diễn ra vào ngày 5/11, sự kiện có thể ảnh hưởng lớn đến thị trường tài chính toàn cầu. Bất kể ứng cử viên Đảng Dân Chủ Kamala Harris hay ứng viên Donald Trump của Đảng Cộng Hòa giành chiến thắng, đều dự kiến sẽ tăng chi tiêu công. Các nhà phân tích cho rằng, điều này có thể dẫn đến lạm phát cao hơn và thúc đẩy Cục Dự trữ Liên bang Mỹ giảm tốc độ cắt giảm lãi suất. Nghĩa là đồng yên có thể yếu hơn nữa so với đồng USD.
Báo cáo đánh giá triển vọng kinh tế quốc gia, BOJ kỳ vọng nền kinh tế Nhật Bản sẽ tăng trưởng 1,1% trong năm tài chính 2025, tăng hơn so với dự báo 1,0% đưa ra hồi tháng 7. BOJ cũng duy trì dự báo về tổng sản phẩm quốc nội thực tế cho năm tài chính 2024 và 2026 sẽ tăng lần lượt 0,6% và 1,0%.
